Farklı arayüz ve özellikte birçok WAN teknolojisi vardır. Bunlardan başlıcaları; ATM, X-25 Frame Relay, ISDN, DSL. Bu teknolojiler 3 bakımdan sınıflandırılabilir. Bağlantı durumuna göre, anahtarlama yöntemine göre, topolojik yapısına göre.
- BAĞLANTI DURUMUNA GÖRE
İki uç nokta arasını doğrudan bir hat ile bağlar. Noktalar arası yakın bir mesafeyse bu hattı kendimiz çekeriz. Uzak bir mesafeyse eğer bu hattı kiralayabiliriz. Örnek teknolojileri Bulut teknolojisi; X-25, ISDN.
BULUT TEKNOLOJİSİ
Telefon şebekesinde olduğu gibi iletişim yapılmadan önce bağlantının kurulması esasına dayanır. Her düğüm için ayrı hat gerekmez. Bunun yerine ortak bir buluta bir hat çekilmesi yeterlidir. Bulut içindeki her düğüm diğer düğüme iletişim esnasında bağlanır ve iletişimin bitmesiyle bağlantıyı keser. En iyi örneği ISDN, X-25. Her bulut teknolojisinin kendine has özelliği, iletim tekniği ve arayüzü vardır.
Bulut Teknolojisinin Avantajları:
- Band genişliği tüm kullanıcılar tarafından dinamik olarak paylaşılabilir.
- Birden çok yere bağlantı için yalnızca bir cihaz yeterlidir.
- Örgü topolojisine sahip ağlarda fiziksel ortam maliyetini oldukça azaltır.
- Ağ yöneticisi, WAN bağlantısı için birden çok cihazla uğraşmak zorunda kalmaz, yönetimi kolay olur.
ISDN (Bütünleştirilmiş Sayısal Ağ Hizmetleri)
Ses, görüntü, veri gibi her türlü bilginin sayısal bir ortamda birleştirilip aynı hat üzerinden iletilmesinin sağlandığı bir haberleşme ağıdır.
- ISDN BRI : Küçük ve orta ölçekli şirketler ve ev aboneleri için tercih edilir. Hat 3’e bölünmüştür. Veri taşıma kanalları, kontrol ve senkronizasyon kanallarından oluşur.
- ISDN PRI : Analog hatlar üzerinde biraz daha iyileştirme yapılarak oluşmuştur. Dosya transferi, LAN bağlantıları, görüntü, pc haberleşmesi, internet servis sağlayıcıları ve büyük şirketler için kullanılır.
X-25 (Kutu Yönlendirmeli Ağlar)
X.25 ağlarında iletiler bir bütün olarak değil, belirli uzunluklardaki parçalara (“Kutu”) bölünerek gönderilirler. Bu kutular sonra varış bilgisayarında sıralanıp, birleştirilirler. ISDN’nin bir türevidir. OSI katmanlarından hem 2. katman olan Data Link (Bağlantı) katmanı kontrolüne sahiptir hem de 4. katman olan Transport (Taşıma) katmanı kontrolüne sahiptir. 2 defa kontrol yapılması (paketin) sistemi yavaşlatır. Analog hatlar üzerinde paket anahtarlamalı olarak çalışır. Uzaktan spariş verme, kredi kartı ile alış veriş, çevrim içi bilgi hizmetleri uygulaması vb. benzer birçok uygulamada kullanılmıştır. Aralarında yoğun trafik olmayan LAN’ ların birbirine bağlanması içinde kullanılabilir.
- ANAHTARLAMA YÖNTEMİNE GÖRE
İki düğümün bir bulut içindeki birbirine bağlanma yöntemidir.
- Paket Anahtarlama : En çok kullanılan yöntemdir. Adres yapısı vardır. Ağda taşınacak bilgi önce paketlere ayrılır. Paketler alıcı adrese gidene kadar birçok noktadan geçer. Alternatif yollar aranır. Gönderilme esnasında bir tek sabit yol belirlenmez. Örnek olarak ATM paket anahtarlamalı en hızlı WAN teknolojisidir. Pahalı bir sistemdir. Her cihazda bulunmaz.
- Devre Anahtarlama : Telefon şebekesi (PSTN) bir devre anahtarlama teknolojisidir. Tek hat vardır. İletişim kopabilir. TDM ve FDM tekniğini kullanır. TDM; geniş bant zamana bağlı gönderim. FDM; düşük bant sürekli gönderim. Örnek olarak DSL; mevcut telefon hattında telefondan arta kalan boşluğu kullanan teknolojidir.
- Hücresel Anahtarlama : İletişim için en hızlı ve performanslısıdır. Hem devre anahtarlamalı hem paket anahtarlamalı yöntemle benzer yönleri vardır. Paketler hücre adını alır. Düğümler arası sanal yollar kurulur ve adres bu sanal yolların üzerine yazılır. Paket anahtarlama ve devre anahtarlamaya göre daha üstündür.
- TOPOLOJİK YAPISINA GÖRE
WAN teknolojileri topolojik açıdan hiyerarşik ve örgü topolojileri olmak üzere 2 sınıfa ayrılırlar. Hiyerarşik topolojide gereksinim duyulan band genişliği daha iyi öngörülebildiğinden cihaz kapasiteleri ve kablolama standardı buna göre belirlenebilir ve sahip ağ sistemlerinde var olan kaynaklar daha verimli kullanılır. Örgü topolojisinde ise belirli bir düzen söz konusu olmadığı için her an tıkanma yaşanabilir. Ağ cihazlarının kapasiteleri verimli kullanılamaz. Fakat ağa yeni bir düğüm eklemek oldukça kolaydır. aynı zamanda uygulamada paket Anahtarlamalı teknolojilerin de yaygın olarak kullanılmasıyla, örgü topolojisi geniş rağbet görmektedir.
Umarım bilgiler yararlı olmuştur. İyi çalışmalar. Kolay gelsin..